Λάθη!

Γιατί τα κάνεις και 9 τρόποι για να μη τα ξανακάνεις!

Το λάθος είναι αρχέγονο. Πιθανότατα είναι το δεύτερο πράγμα που συνέβη μετά τη δημιουργία της ζωής. Ο πρώτος ζωντανός οργανισμός σίγουρα στα πρώτα λεπτά ύπαρξης του έκανε και το πρώτο λάθος. Από τότε τραγούδια το ‘χουν τραγουδήσει, έρωτες το ‘χουν κατηγορήσει και ηγέτες το ‘χουν χαρακτηρίσει.

Το πιο ασυνήθιστο σχέδιο είναι να ξεκινήσεις κάτι με σκοπό να κάνεις λάθος. Εκτός μιας τεχνικής προγραμματισμού, εσωτερικής και μυστικιστικής με φανταστικά αποτελέσματα που αποτελεί κτήμα πολύ λίγων (δοκιμάστε το και θα με θυμηθείτε), όλοι οι υπόλοιποι κοινοί θνητοί ξεκινούν με τη λογική ότι κάνουν το σωστό.

“Στερνή μου γνώση να σ’είχα πρώτα” λέει η παροιμία και είναι απ’ τις πιο διαδεδομένες μετά το “Παν μέτρον άριστον”. Έτσι βρισκόμαστε σε χρόνο Δt από τη πράξη (t \= tέρμινα που λέγαν κι οι καφετζούδες , λέξη που προσδιόριζε μεταβλητό διάστημα χρόνου και λαμβάνω την ευκαιρία να το προτείνω σαν επιστημονικό όρο μιας και ακούγεται τόσο… λατινικός) να μετανιώνουμε και ν’ αναγνωρίζουμε τη πράξη μας ως σφάλμα.

Το λάθος όμως έχει ίχνος. Σαν επίγευση γκουρμέ ζαχαροπλαστικής, κάτι σε πιπέρι στη σοκολάτα που μας δίδαξε η ομώνυμη ταινία - έμπνευση για το “Καφέ της Χαράς”. Αν είστε προσεκτικοί την ώρα που αναλαμβάνετε δράση μπορείτε κι εσείς να εντοπίσετε τα χαρακτηριστικά που μαρτυρούν τη πιθανότητα σφάλματος.

1. Βιασύνη. Θέλετε να το κάνετε να φύγει απ’ τη μέση. Φαντασιώνεστε το τέλος και τρέμετε τη διαδικασία. Στο μυαλό μας, εκεί που παίρνουμε τις αποφάσεις ζουν δυο φιγούρες. Ένα ατρόμητο ανέμελο παιδί και ένας σοφός αλλά επιφυλακτικός παππούς. Για κάθε τι γρήγορο τρέχει το πιτσιρίκι να προλάβει αλλά μόλις το πιάσει δε ξέρει πολλά και κάνει ότι του ‘ρθει εκείνη τη στιγμή. Σταματήστε αυτό το ένστικτο και δώστε το task στον παππού. Έχουν δει περισσότερα τα μάτια του.

2. Παρωπίδες. Έχουμε focusάρει στο στόχο. Δε μας σταματάει τίποτα. Είμαστε σίγουροι! Μέχρι κι ο λάιφ κόουτς και το ΤσατΤζιΠιΤι συμφώνησαν. Τι μπορεί να πάει στραβά; Όλα όσα δεν εξετάσατε. Τείνουμε ν’ ακολουθούμε το δρόμο που συμφωνεί μαζί μας. Κονφιρμέισον Μπάιας αγγλιστί. Εξετάστε τις εναλλακτικές και τις απόψεις που διαφωνούν με τις πεποιθήσεις σας.

3. Ασάφεια. Μια ιστορία θα σας πω, για το Μπάμπη, το Μπάμπη το Φλου. Μπορεί οι παρωπίδες στη μέθοδο να είναι επικίνδυνες, στην οργάνωση και τη στοχοθέτηση όμως είναι απαραίτητες. Γράψτε το σε χαρτί. Από κείνο που βγαίνει απ’ το ξύλο, με μελάνι. Ένα ένα τους στόχους που απαρτίζουν την ενότητα. Να μη χρειαστεί να μαντέψετε το επόμενο βήμα ενώ έχετε πάρει φόρα.

4. Συναίσθημα. Τι οδηγεί την επιλογή; Αν είναι άγχος, φόβος, αναστολή ή ακόμα ανυπομονησία, ενθουσιασμός, γοητεία μπορεί να είστε υπό την επήρεια συναισθήματος ή χειρότερα… αποδοτικού μάρκετινγκ.

5. Εγωισμός. Ναι ξέρω, το διαβάσατε καλά, το ξέρετε καλά το ‘χετε ξανακάνει 1000 φορές, το πρότεινε και ο αγαπημένος σας influencer στο LinkedIn. Κάντε ένα διάλειμμα απ το να είστε εσείς και δείτε το αλλιώς.

6. Άγνοια κινδύνου. Τι μπορεί να πάει στραβά; Τι θα στραβώσει παραπέρα; Τι χάνετε τι κερδίζετε; Είναι όντως αυτό το bitcoin του μέλλοντος; Το ταμείο αντέχει να χάσει εκείνα τα δέκα χιλιάρικα άμα δεν έχει το αναμενόμενο ROI η ανάπτυξη AI Agentic Blockchain MCP καφετιέρας; Φανταστείτε τα απλά.

7. Γενίκευση. Καλό είναι να έχετε δει τη μεγάλη εικόνα, το δάσος και όχι το δέντρο. Μη γενικεύετε και υπεραπλουστεύετε όμως τις έννοιες. Σπάστε το project σε μικρά βήματα και εκτιμήστε τα ξεχωριστά. Στο κάτω κάτω η μηχανή του χρόνου είναι απόλυτα εφικτή κατασκευή εκτός από εκείνο το κομμάτι που αλλάζει πρόσημο στο χρονοδιάνυσμα.

8. Τεχνοκρατισμός. Προτιμάτε τα πολύπλοκα, τεχνολογικά και επιστημονικά εξελιγμένα εργαλεία, μεθόδους, τεχνικές και περιφρονειτε τις απλές λιτές τεχνικές; Περνάτε 20 λεπτά στο Notion ή το Obsidian για να φτιάξετε mindmap για μια σημείωση του δευτερολέπτου σε post-it; Ίσως πάσχετε κι εσείς από τεχνοκρατισμό. Φτιάξτε μια λίστα με τα υπέρ και τα κατά σε τετραδιάκι. Άντε ένα SWOT τετράγωνο με δυνάμεις, αδυναμίες, ευκαιρίες κι απειλές. Παλιό, καλό, απλό, δοκιμασμένο, αποτελεσματικό.

9. Αλαζονεία. Σας είπα ότι το λάθος είναι αρχέγονο και αν σας πω ότι είναι ο μόνος δρόμος προς τη μάθηση και τη βελτίωση σίγουρα δε θα το ακούσετε από ‘μενα πρώτη φορά. Πριν αποφασίσετε κάντε μια ενδοσκόπηση στο κατα πόσο έχετε κάνει λάθη σε παρόμοιες καταστάσεις στο παρελθόν και μια εκτίμηση του κατα πόσο παραδέχεστε γενικότερα το λάθος σας και είστε ανοιχτοί στην εποικοδομητική κριτική τόσο απ’ τον εαυτό σας όσο και απ’ το περιβάλλον.

Οι παραπάνω 9 τρόποι προκύπτουν από επιστημονικές μελέτες. Επειδή είναι της μόδας τα CTA και τα προτείνουν τα LLM ανεπιφύλακτα για engagement, αν θέλετε τη βιβλιογραφία από την οποία προέκυψαν οι συμβουλές μη διστάσετε να μου τη ζητήσετε!